Sanal para sisteminin içine yeni girenler bazı kelimeleri bilgilerine hâkim olmakta zorluk çekebilmektedir. Kimiz aman kelimelerin ne anlama geldiği bilinmezken kimi zamanda kelimeler yanlış anlamlarda kullanılabilmektedir. Karıştırılan bu kelimelerin başında Bitcoin ve Blockchain kelimeleri gelmektedir. Sanal para sistemini kullanan çoğu kişi kripto para yerine Blockhain’i kullanırken bazen de kişiler Blockchain’den bahsederken Bitcoin kelimesini kullanırlar.

Birbirleriyle karıştırılan bu kelimeler aslında birbirlerini tamamlayan veya birbirlerinin yerine kullanılabilen kelimeler değillerdir. İkisi de sanal para sistemi içerisinde farklı anlamlara sahiptir. Sanal para sistemi içine girerek buraya dair hedefler koyan kişilerin Bitcoin ve Blockchain arasındaki farkı tam anlamıyla anlamakla başlayabilirler. Bitcoin ve Blockchain arasındaki farka bakarken örnek vermek gerekirse bilgi paylaşımı konusunda herkesin aklına ilk gelen sistem web siteleridir. Web sitelerine ulaşmanın en bilinir yolu ise arama motorlarıdır. Arama motoru denildiğinde hiç şüphesiz aklına Google gelmeyen yoktur.

Şimdi bu örnek üzerinde Blockchain ve Bitcoin terimlerine bakalım,

• Verileri sınıflandırarak kaydetmek amacıyla kullanılan teknolojik sistem Blockhain’dir.
• Blockchain teknolojisini kullanmak için en bilindik ve en fazla tercih edilen yöntem kripto paralardır.
• Ve kripto para denilince akla ilk gelen kavram da Bitcoin olmalıdır.

Blockhain Kavramı

Blockchain sanal ortam da kayıt tutan bir dijital deftere benzetebiliriz. Bu defter yapılan en küçük işleme kadar birçok hareketi kontrol eder. Blockchaini diğer kayıt defterlerinden farklı kılan denetiminin tek bir otoriteye bağlı olmamasıdır. Dışarıda yapılan her parasal faaliyet tek bir zirve de denetim görür. Mesela bir bankadan para çekimi yapıldığı takdirde bu işlemin denetim ve takibini ilgili banka yapar. Bir kişinin daire satın alması durumunda denetimi devletin kanunları tarafından yapılmaktadır. Ve bu işlemlerle ilgili yapılan tüm hareketlerin tek bir resmi kaydı bulunur. Para çekiminin tek bir resmi makbuzu, daire satın almada imzalanan sözleşmenin bir tane resmi olanı vardır ve bu resmi evraklar dışında var olan emsalleri ise resmî belge değil, resmî belgenin kopyası hükmündedir.

Oysaki Blockchain sisteminde tek bir denetim mekanizması yoktur. Bu da Blockchain sisteminin merkeziyetsiz olduğunun kanıtıdır. Ayrıca Blockhain sistemi birçok kişinin hareketleri sonucunda meydana gelen kolektif bir çalışmadır. Node olarak bilinen her bir kullanıcı ağı, bir hareketin geçerli olması için onay verme yetkisine sahiptir. Yani nodelar bir işlem üzerinde ortak bir süreç içerisinde yer alırlar. Bunun sonucunda sistem tek bir merkezin karar mercii olduğu, merkezi otoritenin bulunduğu bir sistem olmaktan çıkarak merkeziyetsiz bir güce dönüşür.

Blockhain: Uygulama

Birbirine bağlı bloklar sisteminden oluşan Blockhain ismini bu oluşturulan zincirden alır. Bu bloklardan oluşan zincirlerin en önemli özelliği bir blok sadece o anda gerçekleşen hareketin kaydına değil önceden yapılmış veri girdilerinin de kaydını tutar. Tıpkı art arda sıralanarak basıma giden kitap sayfaları gibidir. Nasıl ki Blockhain sistemi içerisinde yapılan işlemler herkese açık ise blok düzenleri de herkese açıktır. Fakat bloklara işlemlere müdahale edilebildiği gibi dışarıdan bir müdahale de bulunmak mümkün değildir. Bunun sebebi blokların kriptografik yazılımlarla müdahale edilemez hale getirilmesidir. Kullanıcılar Blockhain’e bloklar ekledikçe birbirini takip eden uzun bir veri zinciri ortaya çıkar. Sisteme yeni bloklar eklemek isteyen kullanıcıların mining denilen karmaşık ve pahalı bir algoritma oluşturmaları gerekmektedir. Kullanıcılar arasında madenciler olarak bilinen bir kesim vardır. Madencilerin görevleri sıralanmak istenirse liste şu şekilde olurdu,

• Kullanıcıların işlemlerini onaylarlar.
• Onaylanan işlemlerin gruplanmasından sorumludurlar.
• Gruplandırılan işlemler yeni blokları oluşturur ve gerekli özellikleri taşıyan grupların Blockhain’e yüklenmesinden yine bu madenciler sorumludur.
• Bunların yanı sıra kullanıcıların yaptıkları işlemler sonucu kazandıkları coinleri sisteme yüklenmesinden de madenciler sorumludur.

Madenciler tarafından onaylanan her yeni blok oluşturulan bir önceki bloğa bağlanır. Oluşturulan bu blok zincirinin kullanıcıların gözünde bu kadar kıymetli olmasının sebebi Blockhain’e yüklenilen blokların içindeki veriyle oynanması mümkün değildir. Çünkü bu bloklar sıradan kimselerin çözemeyeceği özel kriptografik şifrelerle güvence altına alınır. Zaten verilerin değiştirilmesi ve zincirin bozulması çok masraflı ve karmaşık bir olaydır.

Toparlanacak olursa Blockchain denilen sistem özel şifrelerle güvence altına alınmış, birbirine bağlı, tarihsel bir sıralaması olan veri zincirleridir.

Kripto Para

Kullanıcı ağları arasında alışveriş yapmayı mümkün kılan dijital bir para türü olan kripto para var olan banka sistemlerinden farklı çalışır. Kripto para ile yapılan her işlem herkese açık olan bir denetim mekanizması olan Blockchain tarafından denetlenir. Ayrıca kripto parayla alışveriş yapan kişilerin herhangi bir aracıya ihtiyaç olmaksızın yapılan işlemler direkt olarak iki hesap arasında gerçekleşir.

Kripto para türlerinin hepsinde madencilik işlemi yapılamamaktadır. Fakat bunun yanı sıra Bitcoin başta olmak üzere madencilik yapılabilen birçok kripto para türü de bulunmaktadır. Madencilik sayesinde yeni coinler oluşturulur bu sayede kullanıcı ağları arasındaki coin talebi yavaş ve kontrollü bir şekilde yükselişe geçer.

Kripto paranın en önemli özelliklerinden birisi de enflasyon riskinin kripto para üzerinde bir etkisinin olmamasıdır. Kripto para denilmesinin bir sebebi de kullanıcıların yaptığı işlemlerin bir problem çıkmadan onaylanması ile ekonomik sistemlerin güvence altına alınmasını sağlayan kriptografik tekniklerle oluşturulmasıdır.

Kripto paralarla ilgili bilinmesi gereken bir başka özellik ise her kripto para bir Blockchain’e bağlı değildir. Bazı kripto paralar kullanılmaya devam edilen Blockchainlere inşa edilirken bazı kripto paralar ise tamamen baştan oluşturulmuştur.

Bitcoin

Kendine özel birçok özelliği bulunan kripto para birimleri içerinde en çok bilinen Bitcoin 2009 yılında Satoshi Nakamoto ismini kullanan bir geliştirici tarafından oluşturulmuştur. Kripto para türlerinin atası sayılan Bitcoin ilk üretilen kripto paradır. Alt yapısında matematiksel bir deha yatan ve kriptografik temellere dayanan, merkezi bir otoriteye bağımlı olmayan sanal bir ödeme şeklidir.

Kripto paralarının doğalarında var olan sınırlılık Bitcoin’de de söz konusudur. Bitcoin maksimum arz seviyesine ulaştıktan sonra daha fazla yeni coin üretmek mümkün değildir. Her kripto paranın kendisine özel bir maksimum sınırı vardır, Bitcoin’in maksimum talep sınırı neredeyse 21 milyondur. Bu maksimum sınır kripto para birimi oluşturulurken kararlaştırılır ve bu bilgi toplumla paylaşılır.