Başa baş noktasının hesaplanması için sabit giderler baz alınmalıdır. Gerçek satış fiyatından değişken gider masrafının çıkarılması ile elde edilen sonuç önem taşır. Sabit gider toplamının elde edilen değişken masrafa bölünmesi ile başa baş noktası ortaya çıkarılır. Örneğin, sabit gelir miktarı 9.200; satış fiyatı 10,00; değişken gider masrafı ise 5,00 olsun. Başa baş noktası hesaplama formülü şu şekildedir:

• 200 / (10,00 – 5,00) = 1.840 başa baş noktasını gösterir.

Başa Baş Noktası Nedir?

Break event point olarak da bilinen başa baş noktası, ticari faaliyet gösteren oluşumların (firma, şirket vd.)  zararlarını karşılama gücünü gösterir. Başa baş noktası ile şirketlerin (veya diğer ticari platformların) kârı olmadan kendi bütçesinin ne kadar yeterli olacağı cevaplanır. Başa baş noktası temelde “sabit gelir” anlamı taşıyarak şirketlerin / firmaların bir denklem üzerinden hareket etmesini sağlar.

Başa Baş Noktası Neyi Gösterir?

Başa baş noktasının sonucu şirketin kendi giderlerini sabit geliri ile ne kadar karşılayabileceğini gösterir. Bu durumda başa baş noktası için sabit gelir büyük bir önem taşır. Bunun nedeni ise sabit gelirin, firmanın zarara uğramasının da önüne geçmesidir. Başa baş noktasında sabit gelir kadar önemli olan diğer unsurlar ise şunlardır:

• Birim fiyat
• Birim değişken giderler

Birim fiyat, birim değişken giderler ve sabit gelir ile başa baş noktası rahatlık ile hesaplanır.

Başa Baş Noktasında Birim Fiyat Ne Demektir?

Başa baş noktası hesabı birim fiyat, birim değişken giderler ve sabit gelir baz alınarak yapılır. Birim fiyat, şirketin / firmanın ürünü için belirlediği fiyatı gösterir. Ürün, firma tarafından belirlenen fiyattan satışa çıkar ve alıcısı ile buluşur. Burada önemli olan unsur, birim fiyatın kendisi olup ürünün maliyeti arka planda yer alır. Birim fiyatı örnek olarak göstermek gerekir ise:

• Firmanın bir defter için belirlediği fiyat (kar, zarar, maliyet göz önünde bulundurularak) 5,00 Türk lirası olsun. Bu durumda müşteri defteri 5,00 Türk lirasına firmadan alacaktır.

Birim Fiyat Nasıl Belirlenir?

Birim fiyatı belirlemek için firmanın kendi kar hedefine yoğunlaşması önem taşır. Aynı zamanda zarara uğramayacak bir fiyat belirlenmesi de oldukça önemlidir. Birim fiyatın belirlenmesinde etkili olan unsurlar şu şekildedir:

• Piyasadaki birim fiyatlar
• Pazar payı
• Firmanın kar hedefi
• Firmanın ürün için toplam maliyeti

Gibi unsurlara dikkat edilir. Birim fiyat belirlenirken esas olan nokta, firmanın zarara uğramamasıdır.

Revize Birim Fiyat Ne Anlama Gelir?

Revize birim fiyat, birim fiyatın değiştirilmesi anlamını taşır. Birim fiyatın, firmayı zarara uğrattığı ya da belirlenen kar hedefine ulaşılmadığı noktada,

• Mevcut durumun
• Geri bildirimlerin
• Kar – zarar tablosunun

Dikkate alınarak güncellenmesine revize birim fiyat denir. Başa baş noktasında da olduğu gibi revize birim fiyatın hesaplanması için bir formül bulunur. Bu formül baz alınarak birim fiyatın değiştirilip değiştirilmeyeceğine karar verilir. Kararı, firmanın Yönetim Kurulu veya finans departmanı uygulayabilir. Küçük bir firma ise yürütücü ekip tarafından birim fiyat güncellenir.

Revize Birim Fiyat Nasıl Hesaplanır?

Revize birim fiyatını hesaplamak için uygulanan bir formül bulunur. Bu formül, başa baş noktasının tam tersi olarak geliri değil, gideri baz alır. Revize birim fiyatı hesaplamak için kullanılan formül şu şekildedir:

• Sabit maliyet + değişken maliyet / üretilen birimin toplam sayısı

Sabit maliyet ile değişken maliyet miktarlarının toplanması ve ortaya çıkan sonucun üretilen birimin toplam sayısına bölünmesi gerekir. Böylelikle revize için kullanılacak olan revize birim fiyatı kolaylık ile belirlenir.

Birim Değişken Giderler Ne Anlama Gelir?

Birim değişken gider ürünün üretim maliyetini gösterir. Yukarıda verdiğimiz defter örneğinde birim fiyatı 5,00 Türk lirası olarak belirlemiştik. Belirlenen bu birim fiyatın 3,00 Türk lirası, defterin üretim maliyetini gösterir ve aslında firmanın kazancı 2,00 Türk lirasıdır. Değişken olmasının nedeni ise farklı unsurlara bağlıdır. Birim değişken giderler, farklı ürünlere göre değişebileceği gibi aynı ürün için bile farklılık gösterebilir.

Birim Değişken Gideri Etkileyen Unsurlar Nedir?

Birim değişken giderlerin belirlenmesini etkileyen birçok unsur bulunur. Bu unsurlar ürüne ve dolayısı ile birim fiyatına göre farklılık gösterir. Birim değişken giderlerin, değişkenliğini etkileyen sebepler şu şekil sıralanabilir:

• Piyasa değeri
• Ürünün kalitesi
• Ürünün sayısı / adedi
• Ürünün baskı ve ambalaj gibi paketleme giderleri

Başta olmak üzere birçok unsur birim değişken giderin belirlenmesinde etkilidir. Bir ürünün tasarımından itibaren başlayan maliyet kısmı, ürün satışa sunulana kadar devam eder.

Birim Değişken Gideri Nasıl Hesaplanır?

Birim değişken gideri hesaplama yöntemi 2 farklı kategoriye ayrılır. Giderler kategorisi sabit olabileceği gibi değişken de olabilir. Sabit giderler, firmanın kira, fatura ve diğer değişmeyen ve düzenli ödenmesi gereken maliyetini gösterir. Değişken giderler ise ürünün maliyetine işaret eder. Birim değişken gideri hesaplamak için bir dönemin ya da bir yılın değişken giderlerinin hesaplanması gerekir. Toplam değişken gider masrafının üretilen birim miktarına bölünmesi gerekir.

Sabit Gider Ne Demek?

Sabit giderin belirlenmesi için farklı unsurların göz önünde bulundurulması gerekir. İşçi maliyeti, merkez maliyet, firmanın düzenli ödemesi gereken maliyetler (kira, fatura, vergi ve diğerleri) ile hesaplanır. Yıllık sabit gider ile başa baş noktası belirlenebilir.