Borsa işlemleri ilk bakışta kolay ve basit bir döngü olarak görülür. Ancak komplike bir dizi işlem zincirinin bilinçli bir biçimde yapılması gerekmektedir. Borsanın getirisi ancak bu sayede olacaktır. Borsa'da emir tipleri ise bu bilinçli hamlelerin en temel noktasında bilmeniz gereken detaylandırdık. Hisse senedi alım satımı yapacağınız esna da limite, piyasaya ya da süreye göre belirleyeceğiniz emirler ile kâr zarar oranınızı kontrol altında tutabilirsiniz.

Temel anlamda borsa emirlerinin amacı belli bir orandan alım yapmak ve bu orana kıyasla belirlediğimiz oranın altında düşmeden satışını gerçekleştirme işlemidir. Zarara girme eğiliminde isek daha önceden belirlediğimiz orana ulaştığında elimizdeki emtia satılır. Alım noktasında da belirlenen noktaya gerilediğinde emtia alınır.

Özel içerikler: Borsada 2023’de Hangi Sektörlere Yatırım Yapılır?

Borsa'da en iyi emir tipi içinse spesifik bir cevap vermek olanaksız. Çünkü borsa çarşaf gibi duran bir denizden çok dalgaların hüküm sürdüğü bir okyanusa benzer. Sabit bir borsa emri ile tüm yatırımlarınıza ve tüm zamanlarda pozitif bir geri dönüş alabilmeniz imkânsıdır.

Borsa'da Emir Tipleri Nelerdir?

Borsa emirleri için birden fazla kriter söz konusudur. Emir tanımlamadan önce bu kriterlere kesinlikle odaklanmak gerekiyor.

1. Emir tipi
2. Emrin süresi
3. Yapılacak işlem tipi

Borsa ile zaman geçirmeye başladıkça bu emirlerin hemen hepsinin kritik zamanlarda kullanılması gerektiğini kavrayacaksınız. Keza hiç kullanmayacak olsanız bile borsa terimleri arasında önemli bir kıstas olan emir türleri hakkında bilgi sahibi olmanız gerektiğini söylemek gerek.

1. Emir Tipleri

• Limit Emir Tipi (LMT)

Limit bazlı emir tipidir. Bu emri oluştururken emtia için belirlemeniz gereken bir tutar limiti vardır. Alım emrinde belirlenen limitin altına düştüğünde alım gerçekleşir. Satış emriyse belirlenen limiti aştığında satış gerçekleşir.

• Piyasa Emir Tipi (PYS)

LMT ile kıyaslandığında en temel özellik bir limit belirlenmemesidir. Burada piyasada aktif olan bir emtia için limitsiz bir emir oluşturursunuz. Örneğin alım emrini oluştururken kaç lot alacağınızı belirlersiniz. Piyasada o an aktif tutar kaç ise o tutardan belirlediğiniz miktar kadar alım yapılmış olur.

• Piyasadan Limite Emir Tipi (PLM)

Piyasa emir tipiyle benzerlik gösteren bu emri tek bir farkla oluşturursunuz. Eğer PYS emri oluşturuyorsanız alım yapacağınız 10.000 lot için 6,24'ten başlayıp 4.000 lot alınabilir. Daha sonra 6.000 lot daha alınacağı için tutar 6,47'ye çıktığında da alım devam eder. Fakat PLM için bunu söyleyemeyiz. Bu kez yine fiyat belirtilmeden alım emri verirsiniz. Anlık olarak aktif olan tutardan belirtilen miktar alınır. Ancak geri kalanı daha yüksek bir tutarla alınmak yerine pasife yazılır.

• Rezerv Emir Tipi (REZ)

Rezerv emir sistemi çoğunlukla yüksek alım miktarlarında devreye girer. Çok yüksek miktarda alım yaparken Borsa'da en iyi emir tipi olarak adlandırılabilir. Bunun sebebi ise GM kısmına total alım miktarının en az %20'si olacak şekilde miktar girebilirsiniz. Geri kalan kısmı gözükmez.

• Midpoint Emir Tipi (MPY-MLM)

Bu emir tipi iki tür olarak düşünülebilir. MPY için Midpoint piyasa emir tipi, MLY içinse Midpoint limit emir tipi açıklaması mümkündür. Bu emir tipinde en düşük alım tutarı ile en yüksek satış tutarı baz alınır ve sonucun aritmetik ortalamasına göre işlem yapılır. Buçuklu alımlar için net bir seçenek olup yüksek tutarlı yatırımlar için ideal emir tipi olmuştur.

2. Süre Tipleri

• Gün

Gün içerisinde aktif olan emir tipidir. Eğer iptal etmezseniz gün sonuna kadar geçerliliğini korur ancak gün bitiminde emir işlevden kalkar.

• KİE

Piyasa emir tipi verdiğinizde alımların artan kısmının pasife yazılmasını önlemek ve iptal olmasını sağlamak için KİE süre tipi seçilir. Açılımı da ''kalanı iptal emri'' olarak tanımlanır.

• DEN

Dengeleyici emir olarak kullanılır ve borsanın açılış ve kapanış seansı için tercih edilir. Eğer teorik eşleşme sonucunda miktardan artan bir kısım kalırsa kalana talip olduğunuz, artan olmazsa talip olmadığınız anlamına gelir.

3. İşlem Tipleri

• Zincir Emri

Verdiğiniz bir emrin ardına alternatif bir emir atamanızı sağlar. Bu emirler birbirleriyle bağlantılı olup takiben devreye girerler. Elinizdeki bir hissenin satışını takiben farklı bir hisse alışı için emir vermenize olanak tanır.

• Dur Emri

Piyasa emirlerinden öncelikli konumda olan dur emirleri bir noktada fiyat çitasına göre işlemektedir. Yani bir limit yerine bu fiyat çitası baz alınır. Bu fiyat çitasına erişildiği vakit dur emri sanki piyasa emri vermişsiniz gibi aktif konuma geçer.

Borsa'da Kazandıran Emir Tipi Hangisidir?

Borsa'da kazanmak için emir tipleri önemli bir unsurdur. Ancak yine de tüm borsa için emir tiplerini minimal düzeye indirmek pek mümkün olmayacaktır. Yatırım yaptığınız enstrümandan sonrasında yatırım yapacağınız enstrümana kadar her detayı göz önünde bulundurmak gerekiyor. Ki bunun için çok derin bir analize ihtiyaç duyuluyor.

Genellikle limit tipi ve piyasa tipi emirler borsa için olmazsa olmazlar arasındadır. Limit emri özellikle net bir eşleşme durumunda devreye girmektedir. Eğer belirlediğiniz limite ulaşılmazsa hiçbir işlem yapılmaz. Çoğunlukla daha düşük risk faktörü söz konusu olduğundan genelin tercihidir.

Piyasa emirleri ise borsada risk faktörünü kazanca dönüştürmeyi tercih edenler içindir. Çünkü burada bir limit belirlenmez. Aksine alınacak ya da satılacak olan miktar belirlenir. En düşükten alım, en yüksekten satım için gerekli şartların olgunlaşması durumunda işlem gerçekleşir.

Borsa emirleri arasında net olarak kazanç ya da zararı işaret eden bir alternatif bulunmaktadır. Çünkü kazancı ve kaybı emirlerden ziyade borsa okur yazarlığınız, yatırım yapılacak ya da satılacak olan emtianın grafiği belirlemektedir.