DXY endeksi ülkemizde dolar endeksi olarak da bilinen, dünyada en şok işlem görmekte olan 6 para rezervi karşısındaki değerleri gösteren endekstir. Endeks genel olarak dünyada son derece fazla şekilde kullanılan ve alış satışları gerçekleştirilmekte olan paraların değerlerini incelemektedir. DXY endeksi Euro, Japon Yen’i, İngiliz Pound’u, Kanada Doları, İsviçre Kronu ve İsveç Frangı’ndan meydana gelmektedir. Para rezervlerinin hareketliliği, piyasa durumları ve alış satışları incelenir.

ABD’nin ticaret yapmakta olduğu ülkelerin kullandıkları para birimleri karşısındaki değeri detaylı bir şekilde görülebilmektedir. Dolar endeksi ülkenin yapmış olduğu ticari anlaşmalara, ülkelerin durumlarına ve siyasetlerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Dolar endeksi genel olarak DXY kısaltılmasıyla ifade edilmektedir. Paranın değer kaybetmesi veya değer kazanması farklı sebepler altında gözlemlenmektedir.

DXY endeksi genel hatları ile birlikte 1973 yılından sonra ortaya çıkmıştır. USD’nin altına endekslenmesinin 1973’te Bretton Woods tarafından kaldırılması ile birlikte DXY endeksi gündeme gelmiştir. Dxy grafiği incelendiği zaman DXY’nin 140 değere sahip olması diğer para birimlerine karşı % 40 değerlendiği anlamına gelmektedir. Grafik başlangıç noktası 100 olarak sabitlenmiştir.

Dolar Endeksi Nasıl Hesaplanır?

Dolar endeksi hesaplaması birçok farklı etmene göre farklılık göstermektedir. İkinci Dünya Savaşı sonrasında yeni bir parasal sistem oluşturulmaya çalışılması ile birlikte USD büyük bir değer kazancı yaşadı. Dünya Bankası ve IMF’nin temelleri de yine aynı dönem içerisinde atılmış oldu. USD’nin Amerika’nın elinde bulunan altına sabitlenmesi ile birlikte dolar endeksi hesaplanması yerine getirilmektedir.

ONS altının fiyat ve performansına göre düşüş veya artış göstermesi dolar endeksi üzerinde de çeşitli değişimlere sebep olmaktadır. Dolar endeksinin hesaplanmaya başlanması ile birlikte birçok fiyat farklılıkları da gözlemlenmiştir. Endeks tarihi rekorunu ise 1985 yılında yaşamıştır. Bahsi geçen tarih içerisinde 164. 72 değeri ile rekor kırmıştır. Daha sonraki tarihlerde ise yaşanmakta olan birçok ekonomik kriz ve siyasi olaylar ile birlikte 73 ile 105 arasında dalgalanmalar yaşamak durumunda kalmıştır.

Dolar endeksi çeşitli sebeplerden etkilenmekle birlikte değer kaybına uğrayabilmektedir. Dolar endeksi hesaplaması yaparken de bahsedilecek olan konuların üzerinde durulması gerekmektedir. İncelenmesi gereken durumlar ise ülkelerin piyasası, satın alım gücü ve ticaret hacmi ile doğru orantılıdır.

Dolar Endeksi Hangi Sebeplerden Etkilenir?

Dolar endeksi aşağı ve ya yukarı olarak hareket edebilmektedir. Endeks içerisinde sürekli olan yaşanabilecek olan dalgalanmalar paranın değer kaybı ile sonuçlanmaktadır. Sabit bir şekilde seyretmesi ise dışarıda yaşanan olaylardan en az şekilde etkilenmesine neden olmaktadır.

Dolar endeksinin yukarı yönde hareket edebilmesi için aşağıda belirtilmiş olan durumların yaşanması gerekmektedir:

• DXY endeksinde yer alan 6 ülkenin para değerlerinde ve alanlarında olumlu yönde gelişmeler yaşanması gerekir. Paralar değer kazandıkça dolar endeksi de doğru orantılı olarak yukarı hareket etmektedir.
• ABD’nin ekonomik olarak büyüme yaşaması gerekmektedir. Ekonomik gelişme ile birlikte USD’nin daha da değerli hâle gelmesi olağandır.
• Mal talebi sabit iken arzının azalması da dolar endeksinin yukarı hareket etmesi alanında belirtilecek olan en önemli sebeplerdendir.

Dolar endeksinin aşağı yönde hareket etmesi için de çeşitli seçenekler gerekmektedir. Belirtilmiş olan durumların yaşanması dolar endeksinin aşağı yönde hareketini sağlamaktadır.

• Küresel piyasada yer almakta olan en önemli ve en değerli para birimlerini değer kaybı yaşaması dolar endeksinin eksi yaşaması ile doğru orantılıdır.
• Amerika’da yaşanan olumsuz gelişmeler dolar endeksinin düşmesine neden olmaktadır. Örneğin, işsizlik oranlarının artması ile ilgili bir haber yayılması gibi durumlar endeksin düşmesini sağlamaktadır.
• Amerikan Merkez Bankası piyasada genel olarak tahvil alıp yerine Dolar veriyor ise endeks aşağı yönde hareket etmektedir.

Yaşanacak olan her türlü aşağı veya yukarı yönlü hareketlilik yatırım yapmış olan bireyleri de doğrudan etkilemektedir. Piyasaya yatırım yapmak için bireylerin ülkeler ile ilgili her türlü durumu aktif olarak takip etmesi gerekmektedir.